गोरखापत्र वस्तुगत, २६ भदौ २०८१*

१. सत्य निरूपण तथा मेलमिलाप आयोग र बेपत्ता नागरिक छानबिन आयोगसम्बन्धी (टिआरसी) विधेयक कहिले प्रमाणीकरण भयो? 

• २०८१ भदौ १३
• विधेयक प्रमाणीकरण सँगै ऐनका लागि भएको दशकको प्रयासले पूर्णता पाएको छ । यससँगै नेपालको सङ्क्रमणकालीन न्यायको कानुनी आधार तयार भएको छ । 
• विधेयक प्रतिनिधि सभाबाट साउन ३० गते र राष्ट्रिय सभाबाट भदौ ६ गते पारित भएको थियो । 
• विधेयक प्रमाणीकरणसँगै अब द्वन्द्वकालीन घटनासँग सम्बन्धित दुई आयोगको कार्य शीघ्र अघि बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ । 
• नयाँ कानुनले गम्भीर मानव अधिकार उल्लङ्घनका घटनामा पीडितको सहमतिबिना क्षमादान अस्वीकार गरेको छ । 
• सङ्क्रमणकालीन कानुनमा पहिलो पटक परिपूरणलाई पीडितको अधिकारका रूपमा स्थापित गरिएको छ। 
• २०६३ मा शान्ति प्रक्रिया सुरु भएपछि सेना समायोजन, हतियार व्यवस्थापनलगायतका काम भए पनि आयोगबाट हुनुपर्ने विषय र अन्य न्यायिक र परिपूरणका कार्य बाँकी रहेका छन् । 
• नयाँ व्यवस्था अनुसार द्वन्द्वकालीन घटना वर्गीकरण (मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन र मानव अधिकारको उल्लङ्घन) गरिएको छ । 
• गम्भीर मानव अधिकार उल्लङ्घनमा क्षमादान सिफारिस हुने छैन । 
• परिपूरणलाई अधिकारका रूपमा नै स्थापना गरिएको छ ।
• द्वन्द्वकालीन घटनाका मुद्दा हेर्नका लागि छुट्टै विशेष अदालत गठन हुने छ । विशेष अदालतले गरेको फैसलाउपर सर्वोच्च अदालतमा पुनरावेदन हुने छ । 

२. मातृभूमि राष्ट्रिय सम्मान, २०८० कसलाई प्रदान गरियो?

• प्राडा जगमान गुरुङ 

३. यस वर्ष (२०८१) को डा. हरिहरदेव पन्त लघु उद्यमशील पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?

• अनुजासिंह राठौर (लघुउद्यमी, नेपालगन्ज) 
• राठौरलाई लुम्बिनी प्रदेशको सर्वोत्कृष्ट लघुउद्यमी घोषणा गर्दै यस वर्षको डा. हरिहरदेव पन्त लघुउद्यमशील पुरस्कार प्रदान गरियो । 
• सो पुरस्कारको राशि ५० हजार रुपियाँ रहेको छ ।

४. रुद्राक्षका लागि प्रसिद्ध ठाउँ कहाँ हो?

• भोजपुर र सङ्खुवासभा (भोजपुर र सङ्खुवासभालाई रुद्राक्षको राजधानी भनेर पनि चिनिने ।)

५. विश्वमा नाइट्रोजन ग्यास प्रयोग गरी मृत्युदण्ड दिइएका पहिलो व्यक्ति को हुन्?

• कनिथ युजिन स्मिथ 
• सन् २०२४ जनवरी २५ मा अमेरिकाको अलाबामा राज्यले स्मिथलाई नाइट्रोजन ग्यास प्रयोग गरी मृत्यु दण्ड दिएको हो । 

६. पशुपतिस्थित विद्युतीय शवदाह कार्य कहिले देखि निःशुल्क गरिएको हो ?

• विसं २०८१ साउन १

७. संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिवले भाग लिन नपाउने अङ्ग कुन हो ?

• अन्तर्राष्ट्रिय न्यायालय 

८. हाल उत्तर एट्लान्टिक सन्धि सङ्गठन (NATO) को सदस्य राष्ट्र कति रहेका छन् ?

• ३१ 

९. सिएनएन हिरो घोषित हुने पहिलो नेपाली को हुन्?

• अनुराधा कोइराला (सन् २०१०)
• दोस्रो नेपाली : पुष्पा बस्नेत, सन् २०१२

१०. लोकतन्त्र योद्धा सम्मान २०८० बाट कसलाई सम्मान गरियो?

• मुकेश कायस्थ

११. आनुवंशिक रूपमा परिमार्जित सुँगुरको मिर्गौला प्रत्यारोपण गरिएका पहिलो व्यक्ति को हुन्?

• रिचर्ड स्लेम्यान 
• प्रत्यारोपण सन् २०२४ मार्च १६ मा गरिएको हो ।

१२. अल्पसङ्ख्यक झाँगड समुदायबाट पहिलो पटक मन्त्री बन्न सफल व्यक्तित्व को हुन्?

• बन्दना झाँगड (राज्यमन्त्री, कोशी प्रदेश)

१३. पवित्र तीर्थस्थल एवं पर्यटकीय क्षेत्र देवघाट कुन–कुन नदीको सङ्गमस्थलमा रहेको छ ?

• कालीगण्डकी र त्रिशूली 
• चितवन, नवलपुर र तनहुँ जिल्लाको सङ्गमस्थलमा अवस्थित यो ठाउँ नारायणगड बजारदेखि करिब सात किमी उत्तरमा रहेको छ । दामोदर कुण्डबाट बगेर आउने कालीगण्डकी र गोसाइँकुण्डबाट बगेर आउने त्रिशूलीसँगै सेती, मस्र्याङ्दी, दरौँदी, मादीलगायतका नदी पनि मिसिएर यहाँ आइपुग्छन् । यस पवित्र भूमिमा शिव भगवान्का साथै ऋषिमुनिले तपस्या गरेको चर्चा पुराणहरूमा उल्लेख छ । प्राचीन समयमा अयोध्याका राजा रामचन्द्रका गुरु वशिष्ठले यहाँ तपस्या गरेको विmंवदन्ती रहेको छ । यहाँ वशिष्ठको मूर्ति पनि छ । रामचन्द्र वनवास बस्दा सीताको असली रूपलाई यहीँ लुकाएर राखिएको थियो भन्ने विश्वास गरिन्छ।
• यहाँ स्नान गर्नाले ठुलो यज्ञ गरेको, गाईदान गरेको, चारधाम तीर्थ गरेको भन्दा धेरै पुण्य मिल्ने विश्वास रहेको छ।
• माघे सङ्क्रान्ति, वैशाख सङ्क्रान्ति, ठुली एकादशी, बालाचतुर्दशीलगायत पर्वहरूमा यहाँ मेला लाग्ने गर्छ ।

१४. राष्ट्रसङ्घीय जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी सम्मेलन कोप–२९ को आयोजना मिति कुन हो ?

• सन् २०२४ नोभेम्बर ११–२२, बाकु, अजरबैजान 

१५. ट्राभल वेबसाइट ट्रिप एड्भाइजरद्वारा प्रकाशित उत्कृष्ट १० प्राकृतिक गन्तव्य (सन् २०२४) मा पहिलो नम्बरमा पर्न सफल गन्तव्य कुन हो?

• काठमाडौँ

१६. सगरमाथा क्षेत्रको कालापत्थरमा ५३१७ मिटर उचाइबाट स्काइ डाइभ गरी महिलातर्फ नयाँ रेकर्ड कायम गर्दै गिनिज बुकमा नाम लेखाउन सफल व्यक्तित्व को हुन् ?

• शीतल महाजन (भारत), सन् २०२३ नोभेम्बर

१७. नेपालमा फाइब–जी सेवाको आन्तरिक परीक्षण सुरुवात कहिलेदेखि भएको हो ?

• विसं २०७९ माघ २२

१८. नेपाल राष्ट्र बैङ्कको अनुसन्धान विभागले प्रकाशित गरेको प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी (एफडीआई) सम्बन्धी सर्वेक्षण प्रतिवेदनका अनुसार नेपालमा कति देशको प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी रहेको छ ? 

• ५८ 
• राष्ट्र बैङ्कले २०८१ भाद्रमा प्रकाशित गरेको सर्वेक्षण प्रतिवेदन अनुसार २०८० असार मसान्तसम्ममा नेपालमा ५८ देशको प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी रहेको छ । 

प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी रहेका प्रमुख पाँच राष्ट्र 

• भारत : रु. १०३ अर्ब ४५ करोड (३५ प्रतिशत) 
• चीन : रु. ३५ अर्ब ४६ करोड (१२ प्रतिशत) 
• आयरल्यान्ड : रु. २२ अर्ब ६२ करोड (७.७ प्रतिशत)
• अस्ट्रेलिया : रु. १९ अर्ब छ करोड (६.४ प्रतिशत)
• सिङ्गापुर : रु. १८ अर्ब ८१ करोड (६.४ प्रतिशत)

एफडीआई कुन प्रदेशमा कति? 

• बागमती : ५९.७ प्रतिशत
• गण्डकी : १५.१ प्रतिशत
• कोशी : १४.७ प्रतिशत
• मधेश : ८.८ प्रतिशत
• लुम्बिनी : १ प्रतिशतभन्दा कम
• कर्णाली : १ प्रतिशतभन्दा कम
• सुदूरपश्चिम : १ प्रतिशतभन्दा कम

१९. हाल गिनिज बुक अफ वल्र्ड रेकर्ड कति भाषामा प्रकाशित हुन्छ ?

• ३७ 

२०. अमेरिकाको इतिहासमा फौजदारी अभियोग खेप्ने पहिलो राष्ट्रपति को हुन्?

• डोनाल्ड ट्रम्प 

२१. विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ) ले नुनको दैनिक उपभोगको मात्रा प्रतिव्यक्ति कति निर्धारण गरेको छ?

• ३ देखि ५ ग्राम 

२२. इन्टरपोलको सदस्यता नेपालले कहिले प्राप्त गरेको हो ?

• सन् १९६७ सेप्टेम्बर २७

२३. महान्यायाधिवक्ताको नियुक्ति कसरी गरिन्छ?

• प्रधानमन्त्रीको सिफारिसमा राष्ट्रपतिबाट

२४. कुनै एउटा वंशबाट अर्को वंशमा वंशाणुबाट सर्दै गएको परिवृत्तिलाई के भनिन्छ?

• वंशाणुगत परिवृत्ति

२५. नेपाल, भारत, भुटान तथा बङ्गलादेशमा सिधा बस सेवा सञ्चालन सम्बन्धमा गरिएको सम्झौतालाई के भनी चिनिन्छ ?

बिबिआईएन इनिसिएटिभ 

२६. नेपालको प्रमुख खाद्यान्न बाली धान हो भने दोस्रो प्रमुख खाद्यान्न बाली कुन हो?

मकै

२७. विश्वको सबैभन्दा लामो ट्रेकिङ रुट ‘द ग्रेट हिमालयन ट्रेल’ कुन देशमा रहेको छ ?

• नेपाल

२८. नेपालमा चराको स्वर्ग भनी कुन ठाउँलाई चिनिन्छ?

• कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरक्ष

२९. नेपालमा कागजी नोटको प्रचलन कसको पालादेखि सुरु भएको हो ?

• जुद्धशमशेर

३०. संयुक्त राष्ट्रसङ्घ अन्तर्गत जलवायु परिवर्तन सम्बन्धमा आवश्यक नीति निर्माण एवं वैज्ञानिक तथ्यहरूको विश्लेषण गर्ने उद्देश्यका साथ अन्तरदेशीय निकाय (आइपिसिसी) को गठन कहिले गरिएको हो ?

• सन् १९८८